Kortrijk
Regen
7° - 12°
Antwerpen
Regen
7° - 12°
Blog
Blog
10 mei 2017  | Dirk Van Heuven

Pachter heeft geen recht van voorkoop in geval van verkoop aan een overheid voor doeleinden van algemeen belang

Artikel 52, 3° Pachtwet bepaalt dat de pachter geen recht van voorkoop heeft in geval van verkoop van het perceel aan een openbaar bestuur of een publiekrechtelijke persoon om voor doeleinden van algemeen belang te worden aangewend. In casu had een OCMW een aantal percelen, waarop een pachtrecht rustte, verkocht aan het gemeentelijk autonoom gemeentebedrijf. De Aalsterse vrederechter verwerpt het verweer dat het algemeen belang in deze niet is bewezen:

‘Tweede verweerster is een publiekrechtelijke rechtspersoon (autonoom gemeentebedrijf); aan de eerste voorwaarde van artikel 52,3° van de Pachtwet is voldaan.

Of aankoop door tweede verweerster gebeurt voor doeleinden van algemeen belang kan door de rechtbank slechts marginaal getoetst worden. De rechtbank kan of mag zich dienaangaande niet in de plaats van tweede verweerster stellen en al evenmin de noodzaak tot of de opportuniteit van de door tweede verweerster gestelde handelingen of geuite voornemens beoordelen; de rechtbank kan enkel een kennelijk onredelijke beoordeling van eerste verweerster en/of tweede verweerster sanctioneren, meer bepaald wanneer het manifest duidelijk is dat de verkoop niet gebeurt om redenen van algemeen belang (Cass., 26.12.2014), Arr.Cass., 2014/12 3059; Rb. Antwerpen, 04.11.2010, T.B.O., 202/1, 40; Vred.Zottegem-Herzele, 14.02.2013, T.Vred., 2014/9-10 404). Eisers dragen dienaangaande de bewijslast.

Eisers tonen niet aan dat de verkoop aan tweede verweerster kennelijk niet gebeurt voor doeleinden van algemeen belang. Er dient integendeel te worden aangenomen dat deze verkoop gebeurt voor doeleinden van algemeen belang:

- Uit de motivering van de beslissing van tweede verweerster van 19.04.2016 blijkt dat als doel van algemeen wordt verwezen naar de realisatie van het regionaal bedrijventerrein S., volgend uit het goedgekeurde Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) en de verkrijging van de onteigeningsmachtiging. In het ontwerp van authentieke verkoopakte wordt onder punt k.3 van de bijzondere voorwaarden als doel van algemeen belang eveneens verwezen naar de realisatie van voormeld regionaal bedrijventerrein. De door eisers gepachte percelen worden door tweede verweerster inderdaad aangekocht voor de realisatie van de fase 1 van het gemengd regionaal bedrijventerrein S., dat voortvloeit uit het goedgekeurde GRUP A. – deelplan 4 – gemengd regionaal bedrijventerrein S. van 03.05.2013. tussen de A. en tweede verweerster werd op 25.07.2013 een convenant gesloten aangaande de realisatie van dit regionaal bedrijventerrein, waarbij tweede verweerster onder meer de opdracht heeft de percelen die er deel van uitmaken te verwerven, hetzij minnelijk, hetzij door onteigening. De minnelijke verwerving van de door eisers gepachte percelen door tweede verweerster dient dus duidelijk een doelstelling van algemeen belang.
- Het feit dat de percelen in kwestie niet werden opgenomen in de onteigeningsmachtiging betekent niet dat tweede verweerster geen redenen van algemeen belang heeft om de percelen onderhands aan te kopen, maar is enkel het gevolg van het feit dat de onteigeningsgemachtigde minister van oordeel was dat gelet op de domaniale Wet van 31.05.1923 betreffende de vervreemding van onroerende domeingoederen de percelen zonder onteigeningsmachtiging konden verkocht worden, aangezien een dergelijke machtiging enkel vereist is bij verkoop in der minne van onroerende domeingoederen van een federale of Vlaamse overheid aan een ander bestuur (stuk 3 dossier eisers).
- Het feit dat de auditeur bij de Raad van State de onteigeningsmachtiging bij hoogdringende omstandigheden onwettig heeft bevonden bij gebrek aan hoogdringendheid (stuk 17 dossier eisers) en de Vrederechters om dezelfde reden de onteigeningsvorderingen hebben afgewezen betekent niet dat in hoofde tweede verweerster redenen van algemeen belang ontbreken om de percelen onderhands aan te kopen. De afwijzing van de onteigeningsvordering heeft niet voor gevolg dat tweede verweerster niet in staat is om op termijn tot realisatie over te gaan. De in de Pachtwet voorziene uitsluiting van het voorkooprecht geldt zowel wanneer de kandidaat-koper beschikt over een onteigeningsmachtiging als wanneer dit niet het geval is. De Pachtwet voorziet niet dat tweede verweerster de doelstelling van algemeen belang onmiddellijk moet kunnen realiseren (P. Baudinet, e.a., De Landpacht, een stand van zaken, Die Keure 2015, blz. 376 nr. 32; Cass., 20.02.1980, Arr.Cass., 1979-80 737); het volstaat de intentie tot aankoop berust op redenen van algemeen belang, hetgeen in huidige zaak het geval is.’

Referentie: Vred. Aalst, 25 april 2017, AR 16/873, ng.

Deel dit artikel