Mathijs Van der Eecken publiceert over de constructieve motie van wantrouwen (T.Gem. 2022, afl. 3, 107-120)

Samen met co-auteur Benjamin Deschamps schreeft Mathijs over de constructieve motie van wantrouwen in het Tijdschrift voor Gemeenterecht. Op 16 juli 2021 voerde de decreetgever, ter vervanging van de procedure van de structurele onbestuurbaarheid, de procedure van de constructieve motie van wantrouwen in op lokaal niveau. Hiermee werd gepoogd om de gemeenteraad een performanter middel aan te reiken om de steun in het college van burgemeester en schepenen of in één of meerdere schepenen op te zeggen. Op het eerste gezicht lijkt de Vlaamse Regering geslaagd in haar opzet om de lokale democratie te versterken. Toch vertoont de figuur op juridisch vlak nog enkele kinderziekten. Zo is het tot op heden, al is daar een oplossing voor in de maak, niet mogelijk een gemeenteraadsvoorzitter op te nemen in de constructieve motie van wantrouwen. Dat heeft tot gevolg dat de kans bestaat dat de partij van de gemeenteraadsvoorzitter de coalitie verlaat, maar hij of zij in functie blijft. Ten tweede is de motiveringsplicht te formalistisch. Ten derde is er geen termijn opgenomen waarbinnen de nieuwe burgemeester moet worden benoemd. Tot slot bestaat er ook een onevenwicht in de rechtsbescherming tussen de schepenen en de burgemeester, wat o.i. tot een prejudiciële vraag zou kunnen leiden bij het Grondwettelijk Hof.